Z incjatywy Pana Posła Kazimierza Gołojucha na wniosek grupy posłów Sejm RP przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2024 ROKIEM RODZINY ULMÓW.
Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2024 Rokiem Rodziny Ulmów (druki nr 3209 i 3463).
Poseł Kazimierz Gołojuch:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko mojego klubu wobec projektu uchwały w sprawie ustanowienia roku 2024 Rokiem Rodziny Ulmów.
˝W marcu 2024 roku przypada 80. rocznica zamordowania w Markowej na Podkarpaciu przez żandarmerię niemiecką rodziny Ulmów, która ukrywała Żydów z rodzin: Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów. Rodzina Ulmów należy do licznego grona bohaterskich Polaków, którzy podczas II wojny światowej ratowali Żydów skazanych przez Niemców na zagładę. Ulmowie zostali uhonorowani wysokimi odznaczeniami Polski i Izraela, a 10 września 2023 roku zostaną ogłoszeni błogosławionymi Kościoła Katolickiego.
Józef Ulma i Wiktoria z domu Niemczak urodzili się i mieszkali w Markowej. Zaangażowani w wiele inicjatyw społecznych byli dobrze znani i lubiani. Swoimi rozlicznymi talentami dzielili się z mieszkańcami Markowej oraz innych miejscowości ówczesnych powiatów: łańcuckiego i przeworskiego. W 1935 roku zawarli związek małżeński, a wkrótce doczekali się licznego potomstwa: Stasi, Basi, Władzia, Frania, Antosia, Marysi, a kolejne dziecko miało przyjść na świat na wiosnę 1944 roku.
Podczas okupacji niemieckiej mieszkali w swoim domu w Markowej na uboczu wsi. Prawdopodobnie w grudniu 1942 roku Ulmowie zostali poproszeni przez rodziny żydowskie o pomoc w ich ukryciu. Były to dwie siostry, sąsiadki domu rodzinnego Józefa Ulmy: Gołda Grünfeld i Lea Didner z małą córką o imieniu Reszla. Wśród ukrywanych było także pięciu Goldmanów z Łańcuta - Saul i czterech jego dorosłych synów: Baruch, Mechel, Joachim i Mojżesz. Jakie motywy kierowały Ulmami? Była to bezinteresowna miłość bliźniego. Ulmowie ukrywali Żydów przez około 15 miesięcy. Niestety 24 marca 1944 roku w gospodarstwie Ulmów pojawili się niemieccy żandarmi, i zamordowali Żydów, a następnie Józefa i Wiktorię oraz wszystkie ich dzieci.
Józef i Wiktoria Ulmowie w 1995 roku zostali uhonorowani przez Yad Vashem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, a w 2010 roku przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 roku otwarto w Markowej Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej (Dzwonek) im. Rodziny Ulmów, a od 2018 roku na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy obchodzony jest - ustanowiony przez Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej - Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką˝.
Wypowiedzi na posiedzeniach Sejmu - Kazimierz Gołojuch Poseł na Sejm RP
